Consortium Kleinschaligheid

In kleinschalig verblijf is meer ruimte en aandacht voor jongeren en begeleiders en kan daardoor beter passende begeleiding, zorg en onderwijs worden geboden. In de residentiele jeugdzorg wordt om die reden steeds vaker gekozen voor kleinschalige groepen en voorzieningen in plaats van voor een grote instelling met groepen van acht tot 12 kinderen. Maar wat is precies kleinschalig? En hoe geef je dit het beste vorm? Wat werkt en hoe houd je het betaalbaar? In het Consortium Kleinschaligheid in de jeugdhulp werken praktijkinstellingen, onderzoekers en ervaringsdeskundigen samen om de beweging richting kleinschaligheid zo goed mogelijk vorm te geven.

We willen best passende zorg en onderwijs voor alle gezinnen en jongeren die dat nodig hebben. Dat bieden we zoveel mogelijk thuis en op school, maar soms lukt ons dat (nog) niet. In dat geval kan een kleinschalige vorm van residentiële zorg een middel zijn om best passende zorg te bieden. Maar wat bedoelen we daar nu eigenlijk mee? Gaat het om het aantal jongeren op een groep of ook over hoe we met elkaar omgaan? Is kleinschaligheid altijd in een wijk of kan het ook om kleine groepen op een terrein gaan? Woon je in een kleinschalige groep of kan het ook om tijdelijke behandeling gaan? En hoe zorg je voor passend onderwijs, behandeling en vrije tijdsbesteding? Wat is de rol van ouders en andere belangrijke personen in kleinschaligheid? Wat vraagt het van je als professional, zeker als jongeren gevaarlijk gedrag voor zichzelf en hun omgeving laten zien? Wat kost het om kleinschaligheid vorm te geven en wat levert het op?

Over deze en nog veel meer vragen wil het consortium samen leren en ontwikkelen met professionals, wetenschappers en ervaringsdeskundigen. Daarom hebben we het Consortium Kleinschaligheid in de Jeugdhulp opgericht. Het Consortium heeft een actieplan opgesteld. De eerste stap van dat plan hebben we al gezet: op basis van inzichten uit onderzoek en praktijk hebben we een definitie van kleinschaligheid ontwikkeld:

‘Een kleinschalige voorziening is een 24/7-verblijf binnen een gesloten of open residentiële jeugdzorginstelling, op een instellingsterrein of in een woonwijk, van maximaal zes – en bij voorkeur vier – jongeren tussen 8 en 23 jaar, in een huiselijke setting door een vast team van begeleiders met een minimum ratio op de groep van 1 op 4, waarbij een intensieve, individuele behandeling en/of begeleiding op maat – en zolang als nodig – wordt gegeven, met perspectief op wonen, zorg en onderwijs/arbeid tijdens verblijf en/of daarna.’